Alergijski dermatitis
Alergijski dermatitis (lat:dermatitis e contactu alergica, skraćeno: DCA) je još jedno oboljenje iz grupe alergijskih bolesti koje se manifestuje na koži. U zavisnosti od istraživačke studije učestalost bolesti se kreće od 1 do čak 10%.
Mehanizam nastanka alergijskog dermatitisa je sličan kao i kod ostalih alergijskih bolesti, mada postoje određene razlike koje proističu iz činjenice da kod alergijskog dermatitisa vodeću ulogu u zapaljenju imaju naše imune ćelije, a ne histamin kao kod bolesti koje smo spominjali u predhodnim tekstovima.
Koji su simptomi i kako se prepoznaje?
Kao i kod svih alergijskih bolesti simptomi se ne javljaju pri prvom kontaktu sa alergenom (supstancom koja kod osobe izaziva alergiju), nego prvo traje proces senzibilizacije, koji traje 5-7 dana. Tek nakon toga perioda pri sledećem kontaktu sa alergenom nastaju simptomi.
Promjene se najačešće dešavaju na izloženim dijelovima kože dakle šakama (koža na strani suprotnoj od dlana) i nogama (koža na strani suprotnoj od tabana). U akutnoj fazi, dakle na početku bolesti, prvo se javlja crvenilo i otok kože a površina zahvaćene kože je sitnozrnasta, kao šmirgl papir. Zatim se javljaju pojedinačne ospe (vezikule) identične onima kod vodenih ospica koje ubrzo potom prskaju i ostaju kruste. U ovome periodu koža je vlažna.
Ukoliko oboljenje potraje duže i pređe u hroničnu fazu nastaju lišajevi a koža se peruta. Tokom ovoga perioda mogući su napadi sa simptomima iz gore navedene akutne faze. Tokom cijelog trajanja bolesti javlja se intenzivan svrab.
U slučaju dužeg i intenzivnijeg izlaganja alergenu oboljenje se širi prvenstveno na lice (oko očiju) i na pregibne strane ekstremiteta, najčešće počinje na donjim dijelovima nogu.
Ovo je najčešće profesionalno oboljenje a uzrast i pol ne utiču bitnije na šanse da se razbolite.
Veoma je važno razlikovati ovo oboljenje od običnog iritantnog dermatitisa koji nastaje kada određena supstanca direktno ošteti tkivo. Naime kod alergijskog dermatitisa za razliku od iritacije simptimi nastaju nakon najmanje 96 časova, promjene se šire van područja kontakta kože sa supstancom, oštećenje tkiva je manje, i kada druga osoba dodje u kontakt sa supstancom na koju ste alergični ona ne mora razviti simptome, dok u slčaju iritacije i kod nje se javljaju simptomi.
Oboljenje se dijagnostikuje uz pomoć kožnog (patch) testa.
Kako se liječi?
Prije svega treba izbjegavati kontakt sa alergenima, koristiti blage sapune bez mirisa za održavanje higijene i koristiti emolijentne kreme.
Od farmaceutskih sredstava u početku se koriste kortikosteroidne kreme II i III grupe do potpunog smirenja promjena ( najčešće 3-8 nedjelja), a zatim se prelazi na emolijentne kreme koje se potom redovno upotrebljavaju.
Dr Stevica Prolić
