Ishranom pored glavnih hranjivih materija (masti, proteini i šećeri) u organizam unosimo i dijetna vlakna koja imaju veliku ulogu u našoj ishrani i zdravlju, a o kojima malo znamo.
Dijetna vlakna zapravo predstavljaju složene ugljene hidrate: celuloza, hemiceluloza, pektin, lignin, rezistentni skrob, biljne smole, gume i drugo. Danas im se sve više pažnje posvećuje jer imaju izuzetno važnu ulogu u probavnim procesima a isto tako su bogati i vitaminima.
Razlikujemo rastvorljiva i nerastvorljiva dijetna vlakna. Nerastvorljiva su uglavnom bitna u prevenciji digestivnih poremećaja dok rastvorljiva su važna za regulaciju dijabetesa, smanjuju apsorpciju masti i tzv. lošeg (LDL) holesterola i u liječenju gojaznosti.
Značaj
Pojedina istraživanja su dokazala da povećan unos dijetnih vlakana može da doprinese prevenciji hipertenzija jer smanjuju dijastolni krvni pritisak. Isto tako sa smanjenjem LDL holesterola djeluju preventivno kod srčanih oboljenja. Dijetna vlakna su takođe značajna kod opstipacije (zatvora) jer povećavaju frekvenciju izlučivanja stolice a djeluju i preventivno na razvoj hemoroida i raka debelog crijeva. Uključivanje dijetnih vlakana u ishranu osoba sa dijabetesom tip-2 dovodi do poboljšanja u regulaciju nivoa šećera u krvi i dovodi do smanjenja glikoziliranog hemoglobina koji je bitan za praćenje toka bolesti.
Gdje se u hrani nalaze i koliki je dnevni unos?
Dnevni unos vlakana iznosi oko 25-35g mada se pretežno unose u manjim količinama. Da bi se povećao unos potrebno je da se konzumira dosta voća i povrća (jabuke, banane, bademi, citrusi, mahunarke, grašak, pasulj, lan, zeleno lisnato povrće). Potrebno je zamijeniti bijeli hljeb sa crnim ili integralnim hljebom (sadrži zrno pšenice koje je bogato vlaknima i biološki vrijednim proteinima).
Iako su veoma važni u ishrani, bitno je da se ne prekorači dnevni unos jer mogu da dovedu do smanjenja apsorpcije mineralnih materija, da poremete apsorpciju lijekova, dovedu do nadutosti i mučnine.
Milica Mrđa
