Hipertireoidizam je veoma učestalo oboljenje. Većinom pogađa žene, kod kojih je čak 18 puta češća nego kod muškaraca, i pogađa približno 2% ženske populacije.
Uzroci i faktori rizika
Hipertireoza je najčešće povezana sa bolestima koje pogađaju štitnu žlijezdu, mada može i da bude uzrokovana i određenim procesima van štitne žlijezde. Najčešći uzroci hipertireoidizma su:
- Bazedovljeva (Grejvsova) bolest.
- Toksični adenom štitnjače.
- Multinodozna toksična struma.
- Upalne bolesti štitne žlijezde ili tireoiditisi (Hašimotov tireoiditis, subakutni tireoiditis).
- Uzimanje antiaritmijskog lijeka Amiodarona.
- Postpartalni tireoiditis (poslijeporođajni tireoiditis).
- Teratomi (posebna vrsta tumora).
- Prevelik unos joda.
U mogućem nastanku hipertireoze veliku ulogu igra i nasleđe jer se u slučaju Bazedovljeve bolesti, šanse za oboljevanje povećavaju na čak 80% ukoliko vam majka ili otac boluju od ove bolesti.
Simptomi i znakovi bolesti
Hormoni štitne žlijezde regulišu intenzitet metabolizma u tijelu. Ukoliko su povećani, svi metabolički procesi u tijelu se povećavaju, te i simptomi koji se javljaju kod hipertireoze su rezultat povećane metaboličke aktivnosti. U ove simptome spadaju:
- Nervoza i povećana razdraživost.
- Pad koncentracije.
- Ubrzano disanje.
- Lupanje i ubrzan rad srca.
- Povišen krvni pritisak.
- Trešenje ruku (tremor).
- Uznemirenost (anksioznost).
- Poremećaji sna.
- Istanjenje i perutanje kože.
- Ispucala kosa i njeno povećano opadanje.
- Mišićna slabost, naročito u gornjem dijelu tijela.
- Nepodnošenje toplote i povećano znojenje (pacijenti se žale da im je stalno vruće).
- Grčevi u stomaku a ređe i dijareja.
- Značajan pad tjelesne težine uprkos dobrom apetitu.
- Poremećaj menstrualnog ciklusa kod žena.
- Smanjen seksualni nagon.
Liječenje
Hipertireoidizam se liječi u zavisnosti od uzroka. Kako je uzrok bolesti uglavnom vezan za poremećaj u samoj štitnoj žlijezdi to se terapija svodi prije svega na vraćanje njene funkcije u normalne okvire.
Na prvom mjestu je medikamentozna terapija koja se zasniva na lijekovima koji smanjuju produkciju hormona štitne žlijezde (metimazol, propiltiouracil). Takođe se od lijekova upotrebljavaju i beta blokatori koji smanjuju ubrzanu srčani ritam i tremor.
Sprovodi se i poseban režim ishrane i smanjuje se unos joda.
Sledeći korak može da bude i terapija radioaktivnim jodom (I-131), koja je daleko agresivnija od obične medikamentozne terapije.
Na kraju se može pribjeći i hirurškom odstranjenju tkiva štitne žlijezde, gdje pacijent nakon toga do kraja života mora da uzima zamjensku terapiju za hormone štitne žlijezde.
Rezultati liječenja su u ogromnoj većini slučajeva veoma dobri.
Dr Stevica Prolić
