Lumbago ili bol u krstima je jedan od najčešćih zdravstvenih problema modernog čovjeka. Statistika kaže da 40% ljudske populacije, u nekom periodu svog života, ima ovaj problem. Po dužini trajanja može da se podijeli u akutne napade ( kraći od 6 sedmica), subhronične napade (između 6 i 12 sedmica) i hronične napade (period bola duži od 12 sedmica)
Uglavnom se smatra da je lumbago izazvan mehaničkim problemima, kao što su istegnuti mišići i opterećeni zglobovi, tako da se u većini slučajeva tačan uzrok bola i ne traži, nego se prije svega koncentriše na suzbijanje bola i vraćanje pokretljivosti. Često je bol u leđima izazvan oštećenjem intervertebralnog diska(vezivna struktura koja se nalazi između pršljenova) i njegovim pritiskom na korijenove živaca koji napuštaju kičmenu moždinu. Ovo je i slučaj kod išijasa koji je veoma čest uzrok bola u donjem dijelu leđa. Za potvrdu ove vrste bola u leđima, koristi se takozvani test podizanja noge ili Lazarevićev znak, pri čemu dolazi do pojačavanja bola u leđima ako opruženu nogu podižemo u visinu dok pacijent leži na leđima.
Ipak ukoliko bol u donjem dijelu leđa traje duže vrijeme, a naročito ako je praćen i simptomima poput gubitka tjelesne težine, temperaturom i poremećajem pokreta ili gubitkom osjećaja, neophodno je detaljnije ispitati uzrok bola i izvršiti detaljan pregled. Upravo je bol u leđima, praćen prethodno navedenim dodatnim simptomima jedan od osnovih i često jedinih simptoma karcinoma organa genitourinarnog trakta, na prvom mjestu prostate kod muškaraca i grlića materice kod žena. Iz ovog razloga dugotrajan bol u leđima ne smije biti olako shvaćen.
Pri dijagnostici bola u leđima najveći značaj imaju kompjuterska tomografija (CT) i magnetna rezonanca (MR). Ove metode veoma precizno otkrivaju uzrok bola i pomaži pri odluci o najboljoj terapiji.
U terapiji bola u krstima oslanjamo se prije svega na fizikalnu terapiju i medikamentoznu terapiju. Od fizikalne terapije, koristi se povećanje aktivnosti donjeg dijela leđa, koje daje rezultate kod akutnog bola, i terapija toplotom ili termoterapija koja je takođe efektivna kod akutnog i subhroničnog bola. Kod hroničnog bola se sprovidi režim vježbi, koji snižava bol i vraća funkciju.
U medikamentoznoj terapiji se prije svega oslanjamo na lijekove protiv bolova i protiv upale. Na prvom mjestu to su nesteroidni antiinflamatorni lijekovi ili NSIAL (diklofenak, brufen, meloksikam i slično), koji se koriste u slučaju lakšeg bola. U slučaju jačeg bola daju se i opoidni analgetici (trodon).
Na kraju može da se i pristupi operativnom zahvatu, ukoliko neoperativne metode na daju adekvatne rezultate.
Dr Stevica Prolić
