CT predstavlja skraćenicu engleske verzije riječi kompjuterska tomografija. Radi se o jednoj od takozvanih imidžing ili slikovinih dijagnostičkih metoda. CT u suštini predstavlja kompjuterski obrađene, višestruke rendgenske snimke, koji su kompjuterskom obradom očišćeni od smetnji, tako da je kvalitet slike daleko bolji.
Dakle pacijent se prvo izlaže x (rendgenskom) zračenju, kao kod standardne Rendgenske tomografije (RTG). Za razliku od konvencionalnog x zračenja, zraci su u užim snopovima i prolaze kroz manji dio tijela. Spuštaju se od vrha ka dnu u spirali kružeći oko pacijenta. Detektori na suprotnoj strani od izvora zračenja vrše zapis rendgen zračenja koje prolazi kroz pacijenta. Zatim se ovi snimci načinjeni iz mnogobrojnih uglova, kompjuterski slažu u jednu jedinstvenu sliku. Takođe se na osnovu kompjuterskog programa, vrši pojačavanje bitnih detalja na samom snimku, a nebitni detalji se uklanjaju. Na kraju dobijemo kompletan CT snimak. Još veći kvalitet slike može da se postigne kada se doda kontrastno sredstvo. Najčešće se koristi barijum sulfat. Kontrast se uglavnom koristi da oslika šuplja tkiva (crijeva, krvne sudove itd.). Kotrast nakvasi ivice šupljeg organa, tipa crijeva, te prilikom izlaganja zračenju upija x zrake, te nam tako daje jasnu predstavu o unutrašnjem obliku šupljeg organa. Jednom riječju ponaša se kao kalup.
Primjena i prednosti
CT ima široku primjenu u modernoj dijagnostici. Sa obzirom na vrlo dobar odnos cijene i korisnosti, postao je nezamjenjiv dio svake veće zdravstvene ustanove. CT može da razlikuje dva tkiva ukoliko im razlika apsorpcije (upijanja) x zraka nije manja od 1%. Ovo omogućava CT-u da ima iznenađujuću oštrinu, i da samim tim prepozna i najmanje razlike među tkivima, i otkrije vrlo sitne detalje.
CT predstavlja prvi izbor kod dijagnostike povreda glave i u tom pogledu je superiorniji u odnosu na magnetnu rezonancu (MRI), dok je MRI superiornija prilikom dijagnoze uzroka glavobolja, ali CT ne zaostaje mnogo u ovom pogledu i može da zamjeni MRI koji je daleko skuplji u odnosu na CT. Između ostalog CT se koristi i pri dijagnozi plućnih bolesti, oboljenja stomaka i karlice, oboljenja srčanih i plućnih krvnih sudova i pri dijagnozi komplikovanih lomova ekstremiteta.
Negativni aspekti
Uključjuju izloženost zračenju što može da poveća rizik od karcinoma. Mnoge studije su provedene o procjeni ovog rizika, ali za sada nema dovoljno pouzdanih rezultata o tome koliko je tačno CT štetan u ovom pogledu. Drugi negativan aspekt jeste reakcija organizma na kotrast koja je relativno česta i koja uglavnom izaziva blage simptome tipa vrtoglavice, glavobolje i osipa.
Dr Stevica Prolić
