Tumori ovog dijela tijela mogu biti dobroćudni i zloćudni.
Dobroćudni su najčešće polipi. Simptomatologija ovih promjena je kontaktno krvarenje poslije polnog odnosa a uklanjaju se hirurški uz obavezan patohistološki nalaz, tj. mikroskopski pregled ćelija.
Zloćudni ili maligni tumor cerviksa je u užem smislu riječi rak grlića ili karcinom cerviksa.
Kada su uopšte malignomi kod žena u pitanju, zauzima drugo mjesto po učestalosti, iza karcinoma dojke. Svake godine se u svijetu otkrije 500.000 novih slučajeva od kojih 80% čine zemlje u razvoju, što je posljedica nedostatka obaveznog pregleda žena.
Najčešće oboljevaju žene između 45 i 50 godina, ali se ta granica danas spušta tako da nešto više od trećine novootkrivenih slučajeva čine žene mlađe od 35 godina. 10% oboljelih žena je starije od 65 godina, tako da postoji stav da se svaka žena do kraja života mora redovno ginekološki kontrolisati.
Bolest ne nastaje odjednom, nego ima svoju evoluciju što ostavlja mogućnost njenog ranog otkrivanja.
Evolucija bolesti ide preko tzv cervikalnh intraepitelnih neoplazija(CIN), različitog stepena, koje ako napreduju dovode po pojave carcinoma in situ, tj u mjestu. Sve se ovo odigrava u površinskom sloju epitela i ne ide u dubinu tkiva, tj ne probija bazalnu membranu epitela. Čim se ova barijera naruši, otvara se mogućnost prodora malignih ćelija u krvne li limfne sudove i tako nastaje invazivni karcinom. U početku je to mikroinvazivni, od svega nekoliko mm u okolno tkivo, koji kasnije prelazi u invazivni.
Koje simptome treba prepoznati?
U svojoj najranijoj fazi, kada je lako i 100% izlječiv, ne daje praktično nikakve simptome. Sa napredovanjem bolesti javljaju se i prvi simptomi.
Najčešće su to:
– Uporan vaginalni iscjedak, vodenast, roza boje ili smeđi prošaran krvlju ili taman i smrdljiv,
– Nenormalna krvarenja, tzv kontaktna, poslije polnog odnosa ili spontano,
– Krvarenja koja se javljaju između menstruacija ili u postmenopauzi, koja vremenom postaju teža i duže traju,
– Sa uznapredovanjem bolesti, javlja se i gubitak apetita i težine, umor, bolovi u karlici, leđima i nogama, pojava fistula i patološki lomovi kostiju.
Kako se bolest dijagnostikuje?
Dijagnoza se postavlja na osnovu anamneze, kliničkog pregleda koji obuhvata ginekološki pregled grlića i uzimanje uzorka tkiva za citološku i patohistološku analizu. U određivanju tačnog stadijuma bolesti od koristi je i pregled mokraćne bešike(cistoskopija), pregled završnog dijela crijeva(rektoskopija), RTG pluća, ultrazvuk male karlice i stomaka, CT i magnetna rezonanca.
Dr Dragan Grublješić
