Uvod
Hemoroidi su proširene vene u donjem delu rektuma i anusa koje mogu uzrokovati neprijatnost, bol i krvarenje. Ovo je vrlo čest problem koji može pogoditi ljude svih uzrasta, ali je najčešći kod odraslih. Hemoroidi se mogu pojaviti unutar rektuma (unutrašnji hemoroidi) ili ispod kože oko anusa (spoljašnji hemoroidi). U većini slučajeva, simptomi hemoroida su blagi, ali ponekad mogu izazvati ozbiljniju nelagodnost koja zahteva medicinsku pažnju. U ovom članku ćemo objasniti šta su hemoroidi, koji su njihovi simptomi, uzroci i kako ih lečiti.
Šta su hemoroidi?
Hemoroidi su proširene vene u analnoj regiji, slične varikoznim venama. Oni nastaju kada su krvni sudovi u tom području pod pritiskom, što izaziva njihovo širenje i oticanje. Hemoroidi se dele u dve glavne kategorije:
- Unutrašnji hemoroidi: Nalaze se unutar rektuma i obično nisu vidljivi. Retko uzrokuju bol, ali mogu izazvati krvarenje.
- Spoljašnji hemoroidi: Nalaze se ispod kože oko anusa i mogu uzrokovati bol, oticanje i svrab. Kada se krv zgrušava unutar spoljašnjeg hemoroida, to može izazvati intenzivan bol, poznat kao trombozovani hemoroid.
Uzroci hemoroida
Glavni uzrok hemoroida je pritisak na vene u rektalnom i analnom području. Nekoliko faktora može doprineti ovom pritisku:
- Hronični zatvor: Naprezanje tokom pražnjenja creva povećava pritisak na vene, što može dovesti do stvaranja hemoroida.
- Dugotrajno sedenje: Sedenje, naročito na WC šolji, može povećati pritisak u analnom području.
- Trudnoća: Trudnice su sklonije hemoroidima zbog povećanog pritiska na krvne sudove u karlici, posebno u poslednjem tromesečju.
- Povećana telesna težina: Gojaznost može povećati rizik od hemoroida zbog dodatnog pritiska na vene u karlici.
- Starenje: Hemoroidi su češći kod starijih osoba jer tkiva koja podržavaju vene u rektumu i anusu slabe tokom vremena.
Simptomi hemoroida
Simptomi hemoroida mogu varirati u zavisnosti od toga da li su unutrašnji ili spoljašnji, ali uobičajeni simptomi uključuju:
- Krvarenje: Svetlo crvena krv može se pojaviti na toalet papiru ili u WC šolji nakon pražnjenja creva. Ovo je čest simptom unutrašnjih hemoroida.
- Bol i nelagodnost: Spoljašnji hemoroidi mogu uzrokovati bol ili nelagodnost, naročito tokom sedenja ili pražnjenja creva.
- Svrab ili iritacija: Svrab u analnom području može biti znak iritacije izazvane spoljašnjim hemoroidima.
- Oticanje: Spoljašnji hemoroidi mogu izazvati otok oko anusa.
- Kvržica u blizini anusa: Ovo može biti znak trombozovanog hemoroida, kada se krv zgruša unutar hemoroida, što izaziva bolnu kvržicu.
Dijagnoza hemoroida
Hemoroidi se obično mogu dijagnostikovati na osnovu simptoma i fizičkog pregleda. Lekar može obaviti pregled anusa kako bi utvrdio prisustvo spoljašnjih hemoroida ili izvršiti rektalni pregled kako bi utvrdio postojanje unutrašnjih hemoroida. U nekim slučajevima, može biti potrebna anoskopija ili sigmoidoskopija kako bi se bolje sagledali unutrašnji hemoroidi ili isključili drugi uzroci krvarenja, kao što su polipi ili tumori.
Lečenje hemoroida
Lečenje hemoroida zavisi od težine simptoma. U većini slučajeva, simptomi se mogu ublažiti jednostavnim promenama načina života i kućnim tretmanima. Evo nekoliko načina za lečenje hemoroida:
- Promene u ishrani i načinu života
- Unos vlakana: Povećanje unosa vlakana kroz voće, povrće i integralne žitarice pomaže u omekšavanju stolice i smanjuje naprezanje tokom pražnjenja creva. Vlakna takođe smanjuju rizik od zatvora, što je čest uzrok hemoroida.
- Hidratacija: Pijte puno vode kako biste održali stolicu mekom i smanjili rizik od hemoroida.
- Redovno vežbanje: Fizička aktivnost pomaže u regulisanju probave i smanjuje pritisak na vene u rektalnom području.
- Izbegavanje dugotrajnog sedenja: Ako morate dugo sedeti, povremeno pravite pauze kako biste smanjili pritisak na vene.
- Kućni tretmani
- Topla kupka: Sedenje u toploj kupki nekoliko puta dnevno može pomoći u ublažavanju bolova i svraba uzrokovanih hemoroidima. To pomaže u smanjenju otoka i poboljšanju cirkulacije u analnom području.
- Kreme i masti za hemoroide: Postoje mnoge kreme i masti koje se mogu kupiti bez recepta, a koje pomažu u smanjenju bolova i svraba. Kreme koje sadrže hidrokortizon ili lidokain mogu biti posebno korisne za ublažavanje simptoma.
- Hladni oblozi: Nanošenje hladnih obloga na analno područje može pomoći u smanjenju otoka i olakšavanju nelagodnosti.
- Medicinske procedure
Ako su simptomi hemoroida ozbiljni ili ne reaguju na kućne tretmane, lekar može preporučiti određene medicinske procedure:
- Ligacija gumicom: Ova procedura se koristi za unutrašnje hemoroide i uključuje postavljanje male gumice oko baze hemoroida, čime se prekida dotok krvi. Hemoroid se zatim suši i otpada nakon nekoliko dana.
- Skleroterapija: Ubrizgava se hemikalija u hemoroid, što izaziva njegovo skupljanje. Ova procedura je obično bezbolna i efikasna kod manjih unutrašnjih hemoroida.
- Infracrvena koagulacija: Koristi se infracrveno svetlo za smanjenje unutrašnjih hemoroida. Ova metoda je efikasna za manji broj unutrašnjih hemoroida.
- Hirurška intervencija: U retkim slučajevima, kada su hemoroidi veoma veliki ili uzrokuju ozbiljne simptome, može biti potrebna hemoroidektomija, hirurško uklanjanje hemoroida.
Prevencija hemoroida
Najbolji način za sprečavanje hemoroida je održavanje zdravog načina života. Evo nekoliko koraka koji mogu pomoći u prevenciji:
- Unosite dovoljno vlakana i tečnosti: Redovno konzumiranje hrane bogate vlaknima i adekvatan unos vode može pomoći u sprečavanju zatvora i smanjenju pritiska na vene.
- Nemojte se naprezati tokom pražnjenja creva: Izbegavajte naprezanje i dugotrajno sedenje na WC šolji, jer to može povećati rizik od hemoroida.
- Vežbajte redovno: Fizička aktivnost pomaže u održavanju zdrave probave i smanjenju pritiska u analnom području.
Zaključak
Hemoroidi su česta, ali često neprijatna pojava. Iako većina slučajeva može biti uspešno tretirana kućnim tretmanima i promenama načina života, ponekad je potrebna medicinska intervencija. Ako primetite simptome kao što su krvarenje, bol ili oticanje u analnom području, važno je da se obratite lekaru kako biste dobili tačnu dijagnozu i preporuke za lečenje. Pravovremena dijagnoza i lečenje mogu smanjiti nelagodnost i sprečiti ozbiljnije komplikacije.
