Hrkanje kao pojava susreće se kod oba pola, kod svih rasa i na svim kontinentima. Nekih 30-35% normalnih, odraslih osoba zahrču bar ponekad, a 20 do 25% hrču stalno i uobičajno. Vjerovatno znate neku osobu koja hrče u toku sna, nekog od vaše rodbine, prijatelja? Nekima je ono predmet zbijanja šala, ali može biti simptom zaista ozbiljnog problema – noćnog gušenja (opstruktivna apnea) u toku spavanja. Za hrkanje kažemo da je uobičajeno, ali ne i normalno. Ono je najveći ubica mirnih spavaćih soba.
Šta je hrkanje? Bučni zvuci hrkanja nastaju kada postoji smetnja slobodnom protoku vazduha kroz gornje parije vazdušnog puta, posebno pri prelasku vazduha iz nosa u ždrijelo. Tokom sna mišici i meke strukture u ždrijelu i usnoj šupljini usljed prevelikog opuštanja sužavaju vazdušni put. Ovo suženje dovodi do turbulencije vazdušnih strujanja pri udisaju a koji opet uzrokuju “lepršanje” mekog nepca i resice čiji rezultat je čujno disanje.
Kod osoba koje hrču nailazimo na bar jedan od sljedećih problema:
Više od 40% osoba koje hrču žale se na otežano disanje kroz nos. Svaka peta osoba pati od nekog vida respiratorne infekcije. Nalaz patoloških stanja u nosu ili ždrijelu: iskrivljena nosna pregrada, predugačka resica, prevelik i zabačen jezik, uvećane nosne školjke, razne izrasline u nosu, uvećani krajnici i dr.
Riziko faktori za pojavu hrkanja su: povećana tjelesna težina, spavanje na leđima, pušenje, obilna konzumacija alkohola prije spavanja, kao i korištenje sedativa (lijekova za smirenje).
Da li je hrkanje izlječivo? U večini slučajeva DA, samo nemojte odustajati. Da biste se riješili ove neprijatne pojave, pokušajte ukloniti sve gore pobrojane riziko faktore jer na njih možete uticati. Kod osoba kod kojih je hrkanje izuzetno uporno, tretman iziskuje primjenu određenih naprava ili hirurško rješavanje problema.
Dentalne proteze koje pomjeraju donju vilicu prema naprijed i time drže otvorenim vazdušni put, mogu spriječiti hrkanje. Postoje i aparati koji pod pozitivnim pritiskom ubacuju vazduh u pluća i primjenjuju se kada hrkanje prelazi u apneu (privremeni prestanak disanja u toku sna).
Dr Nenad Srdić
